March 21, 2023

کتاب سایه روشن

پس از کتاب‌های زنده بگور و سه قطره خون، کتاب سایه روشن سومین مجموعه داستان از صادق هدایت است. این کتاب که در سال ۱۳۱۲ منتشر شد شامل هفت داستان کوتاه به نام: س.گ.ل.ل – زنی که مردش را گم کرد – عروسک پشت‌پرده – آفرینگان – شب‌های ورامین – آخرین لبخند و پدران آدم است.

صادق هدایت نویسنده، مترجم و روشنفکر ایرانی است که در سال ۱۲۸۱ در تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۳۰ در پاریس خودکشی کرد.

خلاصه کتاب سایه روشن

همان‌طور که گفته شد، این کتاب شامل ۷ داستان است. در ادامه هر کدام از این داستان‌ها را بررسی خواهیم کرد.

داستان س.گ.ل.ل
این داستان در ۲۰۰۰ سال بعد اتفاق می‌افتد که در آن بشر از خیلی موانع طبیعی گذشته است و علمش به درجه‌ای رسیده که مرگ و بیماری‌ها و پیری را درمان کرده است و زندگی ظاهری خوبی برای خود ساخته است. از خرافات و همچنین از جنگ و اختلاف‌ها نیز خبری نیست.

اما انسان گرچه از این مشکلات رهایی یافته ولی اصلی‌ترین مشکلش همواره با اوست و آن هم بی‌معنا بودن زندگی، خستگی و زدگی از روند بی‌مقصد آن است. این موارد به شکلی دردناک در او باقی مانده و بشریت در یک همه‌پرسی به این نتیجه می‌رسد که برای رهایی از این پوچی کل نسل انسان را به یکباره باید از بین برد که پس از رایزنی‌های مختلف به این نتیجه می‌رسند باید از سرم «س.گ.ل.ل» که انسان‌ها را عقیم می‌کند استفاده کنند. ولی یک اشتباه نتایج فاجعه‌آمیزی به همراه داشت و…

شخصیت‌های اصلی داستان سوسن و تد هستند که هر دو هنرمند می‌باشند. در این داستان از کتاب سایه روشن صحنه پایانی به شدت نمادین است.

 

  • داستان زنی که مردش را گم کرد

این بخش داستان اشخاصی است که قربانی نگاه تحقیر‌آمیز خانواده می‌شوند. کسانی که بی‌جهت محکوم به گناه هستند. دختری گریزان از این جهنم، به آغوش مردی که کارش کتک و شلاق زدن اوست برمی‌گردد. دختر با تمام وجود تمام سختی‌ها، شلاق‌هایی که به تنش می‌خورد را دوست دارد و زمانی که شوهرش او را ترک می‌کند شهر به شهر پی او می‌رود و در تمام راه آرزوی شلاق‌ها و بوی شوهرش که همیشه آمیخته با سرگین بود می‌کند. در این مسیر بچه‌ای هم به همراه دارد که یادگار شوهرش است ولی وقتی به او رسید، شوهرش از شناخت او سر باز زد و او را بیرون کرد. داستانی غم انگیز از محرومیت ها که بشر را به جهنم نیز قانع می‌کند.

  • داستان عروسک پشت پرده

در این داستان پسر جوانی با آن نجابت سنتی ایرانی، برای تحصیل به خارج کشور رفته است. او زندگی‌اش در درس خواندن، انزوا و جان کندن خلاصه می‌شود. روزی جلوی ویترین مجسمه زنی را می‌بیند و بلافاصله عاشق و شیفته‌ی او می‌شود و به هر قیمتی آن را می‌خرد و شش سال همدم آن می‌شود. زمانی هم که به ایران می‌آید همراهش است و به خاطر آن حتی نامزدش را نیز پس می‌زند و…

  • داستان آفرینگان

بخش چهارم کتاب سایه روشن داستان آفرینگان است. این داستان از زندگی روح بشر پس از مرگش که زندگی بی‌معنی و خالی از هر احساساتی می‌باشد می‌گوید. یک شکنجه واقعی. روی زمین حداقل دل آدم به مرگ و یا خودکشی خوش است ولی اینجا (زندگی پس از مرگ آدمی) هیچ چیزی نیست.

این داستان یکی از بهترین‌های کتاب است و  مکالمه‌های بسیار عمیق و زیبایی دارد.

  • داستان شب‌های ورامین

این داستان، روایت زوجی به نام فرنگیس و فریدون است که همراه خواهر ناتنی فرنگیز باهم زندگی می‌کنند.رزندگی ساده و سرشار از نشاط آن‌ها در یک روستا با بیمار شدن فرنگیز به‌هم می‌خورد و زمانی که فرنگیز می‌میرد فریدون به شدت شکسته می‌شود. حتی سر از بیمارستان در می‌آورد و زمانی که برگشت همه از بازگشت روح فرنگیز سخن می‌گفتند که شب‌ها می‌آید و تار میزند ولی…

  • داستان آخرین لبخند

زمان خلیفه هارون الرشید و خاندان برمکیان است. این داستان از روابط آن‌ها می‌گوید که چگونه به اعراب خدمت کردند، چگونه مملکت‌داری را به آن‌ها آموختند و…

بخشی از داستان درباره‌ی شب قبل از کشتار برمکیان است که چگونه سعی در مغلوب کردن خلیفه داشته‌اند و گفت و گوی بین سران آن هاست.

  • داستان پدران آدم

این داستان روایت بسیار جالبی درباره‌ی حلقه‌ی واصل بین میمون‌ها و انسان‌ها در کنار کوه دماوند است. این داستان بیشتر مفهوم اخلاقی دارد که چگونه همیشه دوروها و فرصت‌طلب‌ها بر مسند قدرت می‌نشینند.

جریان داستان درباره‌ی دو دسته از میمون‌ها است که هر کدام سرکرده‌ای دارند. روزی آن دو سرکرده برای جنگ ببرها که همواره میمون‌ها را می‌کشند می‌روند. سرکرده اولی از ترس زود بر بالای درختی فرار کرده و دیگری با ببرها درگیر شده و هر دو ببر را می‌کشد. ولی آرواره‌اش خورد می‌شود.

زمانی که کار تمام می‌شود میمون ترسو با سینه فراغ و با داد و بیداد اعلام می‌کند من ببرها را کشتم و به سرکردگی هر دو دسته می‌رسد و…

Hits: 315

Leave a Reply